Mở rộng kinh doanh tại xứ sở chùa tháp là xu hướng những năm gần đây của các Doanh Nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, kinh doanh tại nước ngoài với rào cản văn hoá, luật pháp và ngôn ngữ chưa bao giờ là dễ dàng. Chính vì vậy, K&M cung cấp đến quý độc giả những giải đáp cho các thắc mắc phổ biến nhất thông qua chuỗi bài viết “Kinh doanh tại Campuchia – Những điều cần lưu ý”.

Những phát triển chính gần đây ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh tại Campuchia?

Từ năm 2014 đến năm 2019 (không bao gồm năm 2020 và ảnh hưởng của COVID-19), tốc độ tăng trưởng GDP của Campuchia ổn định ở mức 6,8% đến 7,5% và dự kiến sẽ tiếp tục ở mức tương tự vào năm 2022.

Cuộc bầu cử sắp tới khó có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh vì duy trì ổn định chính trị là một trong những mục tiêu chính của chương trình nghị sự chính trị chung. Ngoài ra, ổn định là một trong những ưu tiên chính trong chiến lược phát triển quốc gia.

Luật đầu tư mới đã được thông qua vào ngày 15 tháng 10 năm 2021 và luật này là để sửa đổi luật đầu tư cũ đã có hơn 20 năm tuổi. Luật đầu tư mới nhằm thu hút nhiều nhà đầu tư hơn bằng cách tạo ra sự minh bạch, thúc đẩy đầu tư vào các lĩnh vực ưu tiên, cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đồng thời quy định thủ tục và cơ quan có thẩm quyền đăng ký. Theo luật đầu tư mới này, việc phê duyệt đăng ký QIP chỉ trong vòng 20 ngày làm việc, ngắn hơn 10 ngày so với luật cũ. Để đảm bảo lợi ích của nhà đầu tư và tuân thủ nguyên tắc của luật quốc tế, luật mới này cũng bao gồm các nguyên tắc đầu tư quốc tế đó.

Trong những năm gần đây, chính phủ đã tăng cường sâu rộng cải cách quản lý công, tài chính và phân cấp để đảm bảo các nguyên tắc quản trị tốt trong tất cả các khu vực công. Những cải cách này làm tăng tính minh bạch, trách nhiệm giải trình, hiệu quả và hiệu lực trong lĩnh vực kinh doanh. Luật chứng khoán và ngân hàng hiện hành đã mở ra cơ hội cho các nhà đầu tư tham gia thị trường vốn ở Campuchia.

Đầu tư nước ngoài

Có bất kỳ hạn chế nào đối với đầu tư nước ngoài, quyền sở hữu hoặc quyền kiểm soát không?

Có một số hạn chế đối với đầu tư nước ngoài và cổ đông. Đầu tư nước ngoài cũng bị cấm trong các lĩnh vực sau:

Quyền sở hữu đất đai (mặc dù có những lựa chọn để được hưởng quyền kiểm soát đất đai, ví dụ, thông qua một công ty nắm giữ đất đai có thể có sự kết hợp giữa quyền sở hữu nước ngoài và Campuchia, mặc dù tỷ lệ sở hữu nước ngoài không được vượt quá 49%).

Chế biến hoặc sản xuất chất hướng thần và chất gây nghiện.

Sản xuất hóa chất độc, thuốc trừ sâu nông nghiệp hoặc thuốc diệt côn trùng và các hàng hóa khác sử dụng các chất hóa học bị Tổ chức Y tế Thế giới cấm.

Chế biến, sản xuất điện bằng phế liệu nhập khẩu từ nước ngoài.

Kinh doanh khai thác lâm sản bị cấm theo quy định của Luật Lâm nghiệp.

Luật pháp Campuchia cho phép công ty sở hữu 100% vốn nước ngoài

Quy định kiểm soát hối đoái hoặc tiền tệ và quy định chống rửa tiền 

Hoạt động hối đoái và tiền tệ nói chung không bị hạn chế, miễn là chúng được thực hiện thông qua các trung gian được phép; tuy nhiên, các ngân hàng phải báo cáo chuyển khoản (hoặc chuyển khoản nghi ngờ) bằng hoặc vượt quá 10.000 USD cho Ngân hàng Quốc gia Campuchia (NBC). Cư dân Campuchia được tự do nắm giữ ngoại tệ.

Luật Ngoại hối (Forex Law) cho phép NBC ban hành các hạn chế tạm thời đối với hoạt động của các tổ chức trung gian được ủy quyền trong thời kỳ khủng hoảng kinh tế hoặc tài chính.

Các điều khoản chống rửa tiền của Campuchia được quy định trong Luật phòng, chống rửa tiền và chống tài trợ khủng bố, tháng 6 năm 2020. Không có bất kỳ yêu cầu đăng ký nào theo luật này, các thực thể báo cáo, chẳng hạn như ngân hàng, tổ chức tài chính và luật sư, không được giữ các tài khoản ẩn danh và phải thực hiện trách nhiệm giải trình của khách hàng (KYC) trước khi mở tài khoản để tránh các hoạt động rửa tiền tiềm ẩn.

Những khoản trợ cấp hoặc ưu đãi nào dành cho các nhà đầu tư?

Có một số ưu đãi theo luật đầu tư của Campuchia dành cho các nhà đầu tư nước ngoài, bao gồm:

• Dịch vụ một cửa để xử lý nhanh chóng các đơn đăng ký đầu tư, miễn thuế và hải quan.
• Miễn hoàn toàn thuế xuất nhập khẩu cho các dự án đầu tư đăng ký là dự án đầu tư chất lượng (QIP) với Hội đồng Phát triển Campuchia (CDC).
• Miễn thuế lợi tức có thể được lựa chọn cho dự án đầu tư được đăng ký là QIPs.
• Đặc khu kinh tế với chế độ hải quan một cửa và các ưu đãi khác.

Loại hình doanh nghiệp, Quy định lao động & Thuế

Loại hình doanh nghiệp nào phổ biến tại Campuchia?

Luật Doanh nghiệp Thương mại ngày 19 tháng 6 năm 2005 (LCE) đưa racho các nhà đầu tư nước ngoài đăng ký kinh doanh tại Campuchia với các loại hình doanh nghiệp phổ biến sau:

• Văn phòng đại diện. Đây không phải là hình thức thích hợp nhất cho các nhà đầu tư nước ngoài, vì nó thường được tạo ra cho các mục đích tiếp thị, nghiên cứu thị trường và kết nối kinh doanh.
• Văn phòng chi nhánh. Điều này được tạo ra để tiến hành một hoạt động thương mại cụ thể ở Campuchia. Văn phòng chi nhánh được coi là phần mở rộng của công ty mẹ.
• Văn phòng công ty con. Đây là một pháp nhân riêng biệt với công ty mẹ, tham gia vào một hoạt động thương mại cụ thể. Sự khác biệt thực tế chính giữa văn phòng chi nhánh và văn phòng con là công ty mẹ không phải chịu trách nhiệm liên đới về các khoản nợ hoặc thua lỗ của văn phòng con.

Nhân viên nước ngoài có yêu cầu giấy phép lao động và / hoặc giấy phép cư trú không?

Nhân viên nước ngoài phải có thị thực kinh doanh hợp lệ và giấy phép lao động để làm việc tại Campuchia. Phí đăng ký là:

• KHR140,000 cho nhân viên nước ngoài xin Visa nhập cảnh đầu tiên Loại E (lưu trú một tháng). Nó có thể gia hạn trong một tháng, ba tháng, sáu tháng hoặc 12 tháng.
• Miễn phí cho nhân viên nước ngoài xin Visa loại K (thời gian lưu trú vĩnh viễn dựa trên thời hạn của hộ chiếu).

Lệ phí xin giấy phép lao động nước ngoài hiện là KHR520,000. Mất 20 ngày làm việc kể từ khi nộp hồ sơ đến khi nhận được giấy phép lao động của Bộ Lao động và Dạy nghề.

Thuế Thu nhập cá nhân (Tax on Salary) khi làm việc tại Campuchia như thế nào?

Lao động thường trú

Nhân viên thường trú hoặc lao động nước ngoài cư trú tại Campuchia liên tục từ 183 ngày trở lên phải nộp thuế đối với tiền lương từ cả Campuchia và nước ngoài. Thuế thu nhập cá nhân được khấu trừ bởi người sử dụng lao động. Tỷ lệ trên tổng tiền lương chịu thuế hàng tháng là:

• KHR 0 đến KHR 1,300,000 triệu: 0%.
• KHR 1,300,001 đến KHR 2,000,000: 5%.
• KHR 2,000,001 đến KHR 8,500,000: 10%.
• KHR 8,500,001 đến KHR 12,500,000: 15%.
• KHR 12,500,001 trở lên: 20%.

Lao động không thường trú

Lương từ các nguồn Campuchia phải chịu thuế suất cố định là 20%. Thuế thu nhập cá nhân được khấu trừ bởi người sử dụng lao động.

Thuế Thu nhập Doanh Nghiệp (Tax on Income) tại Campuchia được tính và nộp như thế nào?

Thuế thu nhập doanh nghiệp ở Campuchia là gì?

Thuế thu nhập doanh nghiệp là loại thuế đánh vào thu nhập mà một công ty thực hiện. Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp khác nhau tùy theo quy mô công ty và nơi cư trú.

Nộp ứng trước thuế thu nhập doanh nghiệp

Khoản nộp trước thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) được tính bằng 1% doanh thu của công ty trong các tháng trước đó. Nó được yêu cầu phải được trả hàng tháng.

Thuế tối thiểu là gì?

Thuế tối thiểu tách biệt với thuế TNDN và được áp dụng với thuế suất 1% trên doanh thu hàng năm. Nếu thuế TNDN nhỏ hơn thuế tối thiểu thì công ty phải nộp thuế tối thiểu. Khoản thanh toán trước trong năm sẽ bằng mức thuế tối thiểu của công ty.

Nếu số thuế TNDN nộp trước thấp hơn số thuế TNDN nộp trước thì người nộp thuế không được hoàn thuế vì số thuế TNDN nộp trước sẽ được sử dụng để bù đắp các nghĩa vụ thuế tối thiểu. Các công ty duy trì hồ sơ kế toán phù hợp được miễn thuế tối thiểu. Các tiêu chí để duy trì hồ sơ kế toán thích hợp và các thủ tục về mức thuế tối thiểu sẽ được xác định bởi Prakas của Bộ Kinh tế và Tài chính.

Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp ở Campuchia

Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp ở Campuchia từ 0% đến 30%.

• Mức thuế thu nhập doanh nghiệp tiêu chuẩn ở Campuchia đối với các công ty được phân loại là người nộp thuế vừa và lớn là 20%.
• Các công ty được phân loại là người nộp thuế nhỏ được đánh thuế ở mức từ 0% đến 20%.

Trên đây là tổng hợp giải đáp cho những thắc mắc phổ biến khi Doanh Nghiệp đầu tư và Campuchia. K&M sẽ liên tục cập nhật và chia sẻ những kiến thức hữu ích ở các phần tiếp theo.

K&M còn đồng hành với khách hàng ở các dịch vụ khác nhằm tối ưu hoá hiệu quả kinh doanh:

• Dịch vụ tư vấn thành lập doanh nghiệp, 
• Dịch vụ kế toán, thuế tại nước tiếp nhận đầu tư
• Tuyển dụng và quản lý nhân sự
• Tư vấn quản lý dự án & vận hành kinh doanh
• Tư vấn và điều phối Marketing
• Tư vấn đầu tư Đông Nam Á